1916-njy ýylyň gozgalaňy Merkezi Aziýanyň we Russiýa imperiýasynyň taryhynyň möhüm wakasydyr. “1916-njy ýylyň Merkezi Aziýa gozgalaňy: Uruş we ynkylap döwründe çökýän imperiýa” (The Central Asian Revolt of 1916: A Collapsing Empire in the Age of War and Revolution) taryhy wakanyň sebäplerine, geçişine we netijelerine iňlis dilinde ilkinji gezek giňişleýin baha berýär. Kitapda Amerikanyň, Ýaponiýanyň, Ýewropanyň, Russiýanyň we Merkezi Aziýanyň öňdebaryjy taryhçylarynyň täze nesliniň işleri bir ýere jemlenýär. Ýazgylar Russiýanyň arhiw çeşmelerine, dilden aýdylan hekaýalara, gazak, gyrgyz goşgy we aýdymlaryna esaslanýar. Makalalar gozgalaňyň sebäplerini, adamzadyň çeken görgülerini görlüp-eşidilmedik derejede jikme-jiklerini suratlandyrýar. Taryhçylar bu gozgalaňa dünýä imperiýalaryny sarsdyran gozgalaňlar we şol döwrüň bidüzgünçilikler zynjyrynyň bir bölegi nukdaýnazaryndan garaýarlar.
Merkezi Aziýa gozgalaňy Birinji Jahan urşy döwründe Gündogar frontda gulluk etmek üçin musulmanlaryň rus goşunyna çagyrylmagy netijesinde, rus Türküstanyň musulman ýaşaýjylary tarapyndan ruslara garşy galmagydyr. Muňa rus kolonial reziminiň ykdysady, syýasy, dini syýasatynyň, ýagdaýlaryň çüýremegi sebäp hökmünde görülýär. Gozgalaň ýüzlerçe müň gyrgyzlaryň we gazaklaryň Hytaýa göçmegine, Rus goşunynyň gozgalaňyny basyp ýatyrmagy bolsa ýüzlerçe müň adamyň ölümine sebäp boldy.
