Internetdäki gizlinligiňizi goramak we kiberhüjümleriň täsirine sezewar bolmazlyk üçin edilmeli iň wajyp zatlaryň biri e-poçtaňyzy goramakdyr. E-poçtalar henizem giňden ulanylýan onlaýn aragatnaşyk tehnologiýasydyr. Şol sebäpli, olar goşmaça goragy talap edýär. E-poçtaňyzy goramaga kömek etjek iň wajyp bäş tilsim:
Güýçli we biri-birine meňzemeýän parollary ulanyň
E-poçtaňyzy goramak üçin güýçli parol ulanyň. Güýçli paroly iki usulda: uzyn (harplar, sanlar we beýleki belgiler bilen bilelikde azyndan 10 belgili bolmaly) we biri birine meňzemeýän (meselem: şol bir paroly birnäçe akkauntda ulanmaň) görnüşde döredip bilersiňiz. Eger parol döretmekde kynçylyk çekýän bolsaňyz parol dolandyryjylar size güýçli, tapawutly, çylşyrymly parollary döretmäge kömek eder.
Parolyňyz hasaplaryňyza girmek, şahsy maglumatlaryňyzy görmek we hatlaryňyzy okamak isleýän kiber jenaýatçylara garşy ilkinji goragyňyzdyr. Ony berk goramagy ýatdan çykarmaň!
Iki faktorly giriş gurnaň
Iki faktorly giriş(rusça: Двухфакторная аутентификация; iňlisçe:Two-Factor Authentication) e-poçta hasabyňyza goşmaça howpsuzlyk gatlagyny goşýar. E-poçta hasabyňyza girmek üçin paroly ýazanyňyzdan soň, enjamyňyza SMS ýa-da ýörite applikasiýa arkaly (meselem: Google Authenticator, Authy) wagtlaýyn kod gelýär. Iberilen kody hasabyňyza girmek üçin ýazmaly. Şeýle etseňiz, häkerler siziň paroluňyzy döwüp bilseler hem, e-poçta hasabyňyza girmegi üçin telefonyňyz gerek bolýar. E-poçta hyzmaty berýän kompaniýalaryň (meselem: gmail, hotmail we ş.m) köpüsi iki faktorly giriş funksiýasyny hödürleýärler. Eger-de ulanýan e-poçtaňyzda bu funksiýa ýok bolsa, onda şeýle funskiýasy bolan e-poçta geçmegiňizi maslahat berýäris. Iki faktorly girişi e-poçta hasabyňyzyň sazlamalaryndaky gizlinlik ýa-da howpsuzlyk bölüminden sazlap, işledip bilersiňiz.
Hatlaryňyzy şifrlemek üçin ygtybarly e-poçta hyzmatyny ulanyň
ProtonMail, StartMail we Tutanota ýaly ygtybarly e-poçta hyzmatlary, hatlaryňyzy alyjylara şifrläp iberýär. Ýagny, iberýän e-poçtalaryňyz alyja barýança gizlin we okap bolmajak görnüşde kodlanylýar. Olar gizlinligiňizi berk goramak üçin bir gezeklik lakam döredip, şol lakam bilen e-poçta ibermek mümkinçiligini hödürleýärler. Bu e-poçta hyzmatlarynda esasy e-poçta funksiýalaryny mugt ulanyp biljegiňize garamazdan, lakamlar ulanmak ýaly güýçli gizlinlik aýratynlyklary üçin töleg tölemeli bolmagyňyz mümkin.
Fişiň skamlary saýgaryň we olardan gaça duruň
Fişiň – kiberhüjümçileriň onlaýn hasaplara girmekde iň köp ulanýan usullaryndan biridir. Eger size iberilen e-poçtalar haýsydyr bir linke gyssagly basmagyňyzy ýa-da berkidilen faýly indirmegiňizi soraýan bolsa, ägä boluň! Bu fişiň bolup biler. Beýle linklere basmaň we faýyllary indirmäň, ýogsam siziň enjamyňyza zyýanly programma ýüklenip, şahsy maglumatlaryňyz häkerleriň eline düşüp biler. Hiç wagt şübheli e-poçta hasaplary bilen hat alyşmaň! Hat alyşýan hasaplaryňyzyň ynamdarlygyna göz ýetiriň!
